Podróż W poszukiwaniu słońca - Rumunia & Bułgaria 2011

Wesoły Cmentarz w Sapancie był absolutnym numerem jeden na naszej turystycznej liście życzeń. Tyle o nim słyszałem, zdjęć się naoglądałem, że musiałem w końcu również zobaczyć i dotknąć. Cmentarz jest unikatem na skalę światową, podobne miejsce znajduje się jeszcze tylko w Meksyku.

Nagrobki zaczęto ubarwiać w latach dwudziestych. Miejscowy artysta rzeźbiarz wpadł na pomysł, aby nagrobki przedstawiały w formie obrazków oraz krótkich, często humorystycznych, tekstów, życie doczesne lokatorów grobów. Wiele z nich ukazuje również sposób, w jaki nieboszczycy opuścili ziemski łez padół. Można więc znaleźć dziecko bawiące się na torach, kobietę potrąconą przez samochód, etc.

Po przeciwnej stronie wsi znajduje się drewniany kościół, którego wieża widoczna jest już z daleka. Licząca sobie 74 metry wysokości budowla jest jednym z najwyższych drewnianych budynków na świeci.

Z informacji praktycznych: główna ulica Sapanty pełna jest pensjonatów oraz kwater dla turystów, więc ze znalezieniem noclegu nie było najmniejszego problemu. Polecić możemy pensjonat Maria, znajdujący się vis a vis cmentarza żydowskiego (niestety zwykle zamkniętego). Całkiem komfortowy pokój dla naszej trójki kosztował 60 PLN. Bonusem byłabuteleczka palinki, którą uraczył nas sympatyczny właściciel.

 Po regionie Maramuresz warto się dłużej pokręcić. Przypomina krajobrazowo nieco Bieszczady, kryje w sobie mnóstwo klimatycznych wiosek, a przede wszystkim charakterystyczne drewniane cerkwie. Niektóre ze świątyń wpisane zostały na listę UNESCO, jak np. te z Poienile, Budesti czy Ieud.

Maramuresz został podzielony po I wojnie światowej, kiedy to jego północną część, zamieszkaną przez Ukraińców, przyznano Czechosłowacji. Z kolei po 1945 rejon też włączono do ZSRR, a od 1991 stanowi część Ukrainy. Obecnie w przygranicznych wioskach można spotkać przedstawicieli ukraińskiej mniejszości oraz dwujęzyczne nazwy miejscowości.

Mieliśmy szczęcie trafić w te okolice w niedzielę, dzięki czemu mogliśmy obserwować mieszkańców w tradycyjnych strojach maszerujących na mszę. Co było uderzające, to że tradycja jest tam niezwykle żywa, na palcach obu rąk można było policzyć kobiety, które nie miały na sobie kolorowych spódnic, czy mężczyzn bez kapeluszy. 

  Następnego dnia pojawiamy się w Klużu, czyli w jednym z grodów Siedmiogrodu, czyli Transylwanii.

Pogoda się wyraźnie poprawiła, jednak jak się później okazało, nie powinniśmy się byli jeszcze przyzwyczajać do słońca :(

 Centralnym punktem miasta jest rynek, plac Unirii, na którym znajduje się fara Św. Michała, powstała w XIV wieku za panowania Zygmunta Luksemburskiego. Kościół ten jest po braszowskim Czarnym Kościele, największą halową świątynią w Transylwanii.

Tuż przy kościele znajduje się pomnik króla Macieja Korwina. Oddają mu hoł czterej węgierscy możnowładcy, w tym Stefan Batory.

W Klużu polecam zatrzymać się w hostelu Retro, w samym centrum miasta. Trzyosobowy pokój ze śniadaniem kosztował 160 PLN. Prowadzą go przesympatyczni młodzi ludzie, można też liczyć na ciekawe towarzystwo z całego świata.

Po drodze do Sighisoary mijamy wiele miejscowości, których przeszłość wiąże się z Sasami, których potomkowie jeszcze niedawno je zamieszkiwali. Znaczna część tej niemieckiej mniejszości wyemigrowała jednak do Niemiec w latach dziewięćdziesiątych. Pozostawione zabudowania zostały zagospodarowane głównie przez Romów, część jednak niszczeje. Wsie te mają niepowtarzalny urok - tu czas rzeczywiście się zatrzymał. W wielu z nich znajdują się warowne kościoły, w murach których niegdyś chroniono się w razie zagrożenia. Tabliczki "basilica fortificata" widoczne są co kilka, kilkanaście kilometrów.

 Dla mnie numer jeden spośród widzianych miast Rumunii. Całkowicie rozumiem, dlaczego cała stara część Sighisoary wpisana została na Listę Światowego Dziedzictwa. Symbolem miasta jest wieża zegarowa nad bramą główną. Mury miejskie zachowały się w dobrym stanie, okalając Starówkę, której uliczkami włóczyć się można godzinami. Zwłaszcza o zmierzchu, kiedy turystów jest już mniej, latarnie sączą słabe światło, od czasu do czasu słychać stukot kroków na brukowanych uliczkach...

Bardzo ciekawe są tzw. Schody Szkolne, które prowadzą do położonej na wzniesieniu szkoły. 300 drewnianych schodów do pokonania w tę i z powrotem - taka namiastka WF-u w dawnych czasach :)

 Oczywiście Sighisoara to także domniemane miejsce narodzin Vlada Palownika. W domu jego rodziny znajduje się obecnie restauracja, a wokół pełno straganów z pamiątkami z wizerunkiem słynnego Draculi. 

 Z Brasova ruszyliśmy w kierunku Branu. Odwiedziny w tzw. zamku Draculi średnio mnie ekscytowały, ale niech ktoś spróbuje to wyperswadować dziewięciolatkowi :)

Zanim jednak tam dotarliśmy, zatrzymaliśmy się w Rasnovie, do czego skłonił nas widok zamku chłopskiego, położonego na górującym nad miasteczkiem wzgórzu. Było warto - budowla robi wrażenie, a przy tym rozciąga się z niej świetny widok na okolicę. Osadę w tym miejscu założyli w XIII Krzyżacy i to oni zbudowali pierwsze fortyfikacje, a po ich odejściu twierdzę umacniali sami mieszkańcy, dla których stanowiła ona ochronę w niebezpiecznych czasach.

Zamek w Branie, którego budowę zlecili w XIV wieku węgierscy królowie, nie do końca słusznie kojarzony jest z siedzibą Vlada Palownika, zwanego Draculą, który spędził tam podobno bardzo niewiele czasu. Nie przeszkadza to jednak przemysłowi turystycznemu, który objął zamek w swoje władanie. Ulice i plac przed zamkiem zamienione zostały w targowisko chińszczyzny, obowiązkowo opatrzonej wizerunkiem słynnego wampira. Dracula jest nie tylko na T-shirtach, ale także na popielniczkach, etui na komórki czy bieliźnie...

 Bukareszt to bardzo specyficzne miasto. Opinie, które słyszałem wcześniej, były raczej negatywne - że socreal, brzydkie, hordy bezpańskich psów, itd itp. Faktycznie nie jestem w stanie powiedzieć o mieście, że jest ładne. Trzeba wziąć jednak pod uwagę jego burzliwą historię, zwłaszcza ostatnie kilkadziesiąt lat.

Do czasów II wojny światowej Bukareszt uważany był za najbardziej na zachód wysunięte miasto Wschodu. Znajdowały się tu cerkwie ormiańskie, meczety, bazary - bardzo widoczne były wpływy Imperium Ottomańskiego, pod którego wpływami miasto znajdowało się do XIX wieku.

Tragedia II wojny doknęła miasto, jednak nie była tak wielkim kataklizmem jak lata późniejsze. Prócz trzęsienia ziemi, które nawiedziło ten rejon w 1977 r. największych zniszczeń dokonała tzw. Systematyzacja. Polegała ona systematycznym wyburzaniu całych kwartałów miasta pod budowę nowych obiektów, szerokich alej i placów. Ponad 1/5 Starówki została zrównana z ziemią. Wiele cerkwi zostało przesuniętych z pierwotnych lokalizacji, a następnie szczelnie zabudowanych blokami z płyty. Z tego powodu ciężko jest czasem znaleźć cerkiewki sprzed kilku wieków.

 Dawne budynki zostały zastąpione ciężkimi gmachami, ulice poszerzono do 2-3 pasów w każdą stronę, jednym słowem "uporządkowano". Jednocześnie zabito jednak coś czego odtworzyć się nigdy nie uda - ducha miasta, o czym mówią sami mieszkańcy Bukaresztu.

Symbolem odmienionej stolicy jest budynek parlamentu, kiedyś również siedziba prezydenta Ceausescu, drugi po Pentagonie pod względem kubatury budynek na świecie. 84 m wysokości, 330 tysięcy m2 powierzchni, sala z rozsuwanym dachem przez który mógł wlecieć helikopter, urządzone z przepychem wnętrza...

Naszym zdaniem Bukareszt warto zobaczyć, choćby po to, żeby spośród socjalistycznych bubli wyłuskać prawdziwe perełki dawnej architektury.

 Po kilku dniach jazdy przez Rumunię, z głowami pełnymi wrażeń i widoków, docieramy nad Morze Czarne. To już nasza trzecia tutaj wizyta, więc w Warnie czujemy się jak u siebie. Znaczna część knajpek, które odkrywaliśmy kilka lat temu, nadal funkcjonuje. Z przyjemnością wędrujemy ulicami i nadmorską promenadą, co chwilę rozpoznając kolejne miejsca. Kilka dni słodkiego lenistwa dobrze nam zrobi :)

W Warnie warto poświęcić czas na odwiedzenie kilku miejsc. Oprócz znajdującej się w centralnym punkcie miasta cerkwi Zaśnięcia Bogurodzicy koniecznie należy zobaczyć pozostałości z czasów rzymskich - łaźnie i termy oraz mauzoleum poległego w 1444 roku Władysława Warneńczyka. W okolicy miasta znajduje się jeszcze bardzo ciekawy monastyr Aładża. Skalne jaskinie wykorzystywane były przez mnichów w XIII-XIV wieku. Pieczary wykute zostały nawet 20-30 metrów w głąb skał, znajdowały się tu obok cel również kaplica i sala jadalna. Kilkaset metrów dalej trafimy do katakumb - niestety zajrzeć do nich można jedynie przez kraty.

 Przylądek Kaliakra to najdalej na wschód wysunięty punkt Bułgarii, skalisty cypel, na którym zachowały się ruiny twierdzy i osady z czasów trackich. Obecnie cypel i otaczające go wody są rezerwatem, ze względu na wielość unikatowych gatunków roślin i zwierząt. Przy odrobinie szczęścia można tu m.in. dojrzeć delfiny. Znajduje się tu również wojskowa stacja radarowa.

Niedaleko od Kaliakry, bliżej miejscowości Kawarna, znajduje się wyśmienita, znakomita, fantastyczna restauracja serwująca owoce morza. Pochodzące z własnej hodowli małże przyprawione i podawane na wiele sposobów są rajem dla podniebienia. Polecam! :)

 Neseber to prawdziwa perełka Morza Czarnego. Jego początki datują się na V w pne, kiedy ziemie te należały do Tracji. Do dziś przetrwało ok. 40 cerkwi bizantyjskich z XI-XIV w. Stara część miasta, w całości wpisana na listę UNESCO, znajduje się na półwyspie do którego prowadzi szeroka grobla.

Miasto jest popularnym kurortem, w samym miescie i jego okolicy powstało mnóstwo hoteli i ciągle wyrastają nowe. Napływ turystów, a raczej ich portfeli, spowodował bardzo dynamiczny rozwój biznesu opartego na sprzedaży pamiątek (często made in China), różnej jakości obrazów i obrazków, małej gastronomii. Efekt jest smutny - wszędzie pełno kramów, niektóre budynki są nimi niemal oblepione, tłumy ludzi płynące we wszystkich kierunkach...  Jeśli ktoś chce na spokojnie połazić i pokontemplować, polecam wizytę raczej wczesnym rankiem bądź przed zmierzchem.

 To było jak uderzenie młotem do wbijania mostowych pali! Widoki, które otoczyły nas w czasie przejazdu przez Fogarasze, powaliły na kolana. Nawet więcej - rzuciły na ziemię. Od chłonięcia piękna krajobrazu bolały oczy, a jednocześnie jak w narkotycznym głodzie chciało się więcej i więcej.

Nawet korki na trasie, zwłaszcza w okolicy zapory oraz w tunelu pod przełęczą, nie powstrzymywały od ochów i achów. Góry te warte są poświęcenia co najmniej kilku dni swobodnych wędrówek, bez uwiązania do szosy i metalowego pudełka na kołach. Jechaliśmy najwolniej jak się da, co chwilę przystając, bo każdy kolejny widok okazywał się piękniejszy od poprzedniego.

Tutaj też przekonaliśmy się, co jest narodowym sportem Rumunów. Wystarczy cieplejszy weekend, całe rodziny pakują się z prowiantem do samochodów i pędzą grillować! Na polanach, poboczach dróg, wszędzie gdzie tylko można rozstawić stolik bądź rozłożyć koc. Niestety w bardzo wielu przypadkach zostają widoczne ślady biesiadowania w postaci śmieci :(